Op donderdag 29 oktober hebben de zeven partijen in de Gemeenteraad van Bernheze hun algemene beschouwingen uitgesproken. In de algemene beschouwingen reageren de partijen op de concept-gemeentebegroting, en zetten zij uiteen wat zij graag zouden willen verbeteren in onze gemeente. Namens Progressief Bernheze sprak Ellen Neelen de onderstaande beschouwing uit:
‘De wereld is veranderd, het afgelopen halfjaar. Corona beheerst ons dagelijks doen en laten en heeft een groot effect op de samenleving. Daarvan zien we in deze gemeentebegroting nog niets terug. Maar dat zal in komende jaren veranderen: omdat geldstromen anders worden, omdat de samenleving klappen op moet vangen door mogelijk faillissementen. Mogelijk komt er een andere invulling van evenementen en activiteiten en verandert het onze kijk op onze directe leefomgeving.
Wat zal dit betekenen voor onze gezondheid en ons welzijn, voor onze vrijwilligersorganisaties en onze voorzieningen? Het is iets om ons als raad van bewust te zijn en een punt van aandacht voor de komende jaren.
Maar, zoals gezegd, zien we het nu nog niet terug in de begroting. Overigens een goed leesbare begroting, met een heldere indeling en aandacht voor wat we willen bereiken, hoe we dat beoordelen en wat we daarvoor gaan doen. In sommige passages blijft het college nog wel erg abstract in het beschrijven van wat we gaan doen. Dat mag van ons nog best wat concreter, daar kom ik straks nog op terug.
Het toevoegen van de global goals levert nog niet het resultaat op wat wij graag zouden zien. We hebben in januari van dit jaar met elkaar een discussie gevoerd over het prioriteren binnen de global goals. Dat zien we hier (nog) niet terug en dat is, wat ons betreft, ook de verbeterslag die nog gemaakt zou moeten worden. Laten we kiezen voor 3 global goals waar we éxtra op gaan inzetten. Maak hier aparte paragrafen van in de begroting en benoem in deze paragrafen welke stappen we extra zetten om bij te dragen aan het behalen van deze doelen. Dan hebben global goals meerwaarde, want zij leiden tot actie.
Als wij zouden moeten kiezen voor 3 global goals, dan zouden wij de focus willen leggen op Gezondheid en het bevorderen van welzijn van mens en dier, Verduurzamen en Herstel en beschermen van Ecosystemen.
En als we met deze focus naar de voorliggende begroting kijken, dan valt ons het volgende op:
Bij de investering in transitie van de landbouw wordt een flink bedrag gevraagd voor de begeleiding van agrariërs. We gaan gesprekken voeren over de invulling van de transformatieopgave. Maar wat levert dat concreet op? Wat draagt het uiteindelijk bij aan bijvoorbeeld de gezondheid van onze inwoners of aan het herstel van de leefbaarheid in het buitengebied. Op zich is het een goed idee om stoppers in met name de intensieve veehouderij te begeleiden en stoppers een goede toekomst te helpen opbouwen. Maar wat is de winst van het stimuleren van deze transformatie, als we tegelijkertijd blijven meewerken aan forse uitbreidingen van andere intensieve veehouderijen? Progressief Bernheze wil dat we actief aan de slag gaan om het aantal dieren in onze gemeente te verminderen en duurzame kringlooplandbouw te stimuleren. Dit moet het uitgangspunt zijn bij de te voeren gesprekken en van de transformatieopgave.
We gaan een nieuwe woonvisie maken. Hopelijk helpt dat ons om nu eens echt een slag te maken in het realiseren van betaalbare, vernieuwende, duurzame en alternatieve woonvormen en concepten. Het zou helpen, denken wij, als we hier ook eens met een andere bril naar kijken. Want hoe kan het dat er voor huisvesting van arbeidsmigranten prima huisvesting gebouwd wordt, kleine woningen tegen acceptabele prijzen. Waarom lukt dat niet voor onze starters op de woningmarkt?
Wij vinden dat we samen met projectontwikkelaars in kaart moeten gaan brengen wat de mogelijkheden zijn en dat we het lef moeten hebben om nieuwe concepten uit te proberen. En laten we het initiatief te nemen om ook gewoon eens wat te gaan proberen. Iemand moet nieuwe initiatieven de kans geven om een succes te worden, of in duigen te vallen. Maak in elk bouwplan ruimte voor een proeftuin, waar we een vorm van vernieuwend bouwen uitproberen, bijvoorbeeld met hout, gerecyclede materialen, minder beton etc. Daar zouden wij best een gemeentelijke investering voor over hebben. Progressief Bernheze gaat dit inbrengen in de nieuwe woonvisie.
Als we het welzijn van onze inwoners centraal stellen dan is het belangrijk om aandacht te hebben voor de kwaliteit van de openbare ruimte, de leefbaarheid van ons buitengebied en de kernen en aandacht voor natuur en landschap. Zeker in deze tijd waarin onze directe woonomgeving zo belangrijk voor ons is. Een fijne woonomgeving draagt bij aan een betere gezondheid en zorgt zelfs voor meer levensgeluk. En in kan wel wat verbeteren. Want herhaaldelijk stellen wij onze vraagtekens bij de toets op landschappelijke kwaliteit en ook de ruimtelijke kwaliteit van bouwplannen. Dit lijkt vaak het sluitstuk van ontwikkelprojecten.
Progressief Bernheze vindt dat wordt onderschat hoe belangrijk deze zaken zijn om de leefbaarheid in onze gemeente te waarborgen. Zo zien we ook dat er bij veel projecten veel meer mogelijkheden zijn om meer groen in de openbare ruimte aan te brengen, denk aan de herinrichting in Nistelrode: veel steen, weinig groen. Gelukkig zijn de ambities voor de traverse in Heeswijk-Dinther groter, ook wat betreft groen. Laten we zorgen dat we die ambities ook waarmaken.
Tevreden zijn wij over de investeringen in natuur en landschap, wijstherstel, ecologische verbindingszones. Maar tegelijkertijd maken we ons zorgen over de samenwerking in en ontwikkeling van de Maashorst, die compleet stil lijkt te zijn gevallen. We hebben als voltallige raad een motie aangenomen om samen met de nieuwe gemeente Maashorst mede-opdrachtgever te worden voor de Maashorst. Deze week stond er een artikel in het Brabants Dagblad dat de gemeente Uden oproept om samen te blijven werken in de Maashorst. Dat biedt kansen om de samenwerking een impuls te geven.
Op het gebied van het sociaal domein maken wij ons zorgen over de gevolgen van de coronacrisis voor kwetsbare groepen. Kleine ondernemers, ZZP’ers en mensen met tijdelijke contracten merken als eerste de negatieve gevolgen van de crisis. Op welke manier staan wij als gemeente klaar om de klap te verzachten, en mensen zo snel mogelijk weer aan de slag te krijgen? We hebben inmiddels begrepen dat hier ook regionaal aandacht voor is en zien dat er veel geld beschikbaar komt voor steun- en herstelpakket. We gaan er van uit dat dit ook voor Bernheze resultaat oplevert.
Verder maken wij ons zorgen over de toekomstbestendigheid van onze gemeente. Op dit moment zien we het te vaak fout gaan op proces en op inhoud. We hoeven De Pas en het Tennispark in Loosbroek maar te noemen. We hebben de afgelopen tijd al vaker gezegd dat het college geen regie heeft laten zien. Niet alleen politiek, maar ook in het proces van samenwerking en belangenafweging. Dat moet echt beter. Wellicht heeft dat gebrek aan regie ook wel te maken met de zorgelijke geluiden over capaciteitsgebrek in de ambtelijke organisatie.
Er was sprake van een forse en noodzakelijke investering in capaciteit, maar die is nu grotendeels geschrapt. Dat geeft op korte termijn financieel lucht, maar wat betekent dat voor de lange termijn? We vragen het college om concreet aan te geven wat dit betekent voor de ambitie. Verder is Progressief Bernheze van mening dat samenwerken met de samenleving ook al een behoorlijke impuls kan krijgen als er een open houding en waardering en respect is voor de inbreng van bewoners en organisaties. Daaraan ontbreekt het in veel gevallen, vinden wij. Wij zouden graag binnen de huidige formatie hier een verbeterslag in te maken en horen graag of de rest van de raad deze wens deelt.
Tot slot nog een opmerking over de eveneens op de agenda staande begrotingswijziging. De begroting is een integraal afwegingsmoment. Waarom dit separate besluit? Wat als er negatief of niet over besloten wordt? Wij begrijpen niet dat deze keuze gemaakt is en vinden dat het ook verwarring oproept. Wij willen in de reactie onze algemene beschouwing graag de argumenten horen waarom hiervoor is gekozen.
De algehele conclusie van dit betoog is dat wij vinden dat onze gemeente wel wat creatiever mag zijn. Die creativiteit zullen we nog hard nodig hebben de komende jaren als de effecten van deze crisis zichtbaar worden. Laat het onze ambitie zijn om creatiever met mogelijkheden om te springen. Misschien leidt die creativiteit dan wel tot meer betaalbare woningen, een gezondere landbouw of betere samenwerking met inwoners.’