Op dinsdag 13 oktober heeft de raadscommissie maatschappelijke zaken gesproken over de toekomst van de Pas en de Eijnderic. De beide Heesche organisaties verkeren in een moeilijke situatie en willen samen gaan werken om hun toekomst veilig te stellen. Daartoe hebben de organisaties met gebruikers en bibliotheek een tweetal plannen gemaakt die om een forse investering van de gemeente vragen. De gemeente heeft daar een ander, goedkoper, scenario tegenover gezet. Progressief Bernheze wil dat het gedoe rond het Heesche dorpshuis stopt, en wil kiezen voor een goed en toekomstbestendig plan. Dat mag best wat kosten. Ellen Neelen bracht het volgende in tijdens de commissie:
“Voor ons ligt een voorstel voor de toekomst van ons gemeenschapshuis in Heesch. Erg belangrijk voor de inwoners van de kern Heesch. En het klonk zo mooi: een huiskamer in Heesch waar inwoners terecht kunnen voor creatieve en culturele activiteiten, waar de bibliotheek onderdeel is van een open en transparant gebouw, waar de kwetsbare mensen terecht kunnen met een hulpvraag en waar je ook nog gewoon gezellig een kop koffie kunt drinken. Maar ook in de loop van dit proces is er wederom van alles mis gegaan. Die huiskamer, zoals ik net beschreef, die gaat er zo niet komen, ben ik bang.
Over de procedure
Het coalitieakkoord van dit college heeft de titel Samen door. Nou, dat heeft het college in dit proces zeker niet laten zien.
Het proces heeft veel te lang geduurd. In 2017 is gestart met brede betrokkenheid van de Heesche gemeenschap. Uiteindelijk is er in oktober 2018 in de commissie maatschappelijke zaken opiniërend gesproken over de uitgangspunten. Er waren echter nog veel vragen en discussiepunten. De wethouder zei een vervolg op deze discussie toe, maar die kwam er niet. De Heesche gemeenschap en haar inwoners zouden bij de ontwikkelingen betrokken blijven, maar dat gebeurde niet.
In september 2019 ligt er dan een voorstel om in te stemmen met extra onderzoekskosten. De wethouder verzekerde ons dat met deze extra kosten alle informatie beschikbaar zou komen. Hij sprak het vertrouwen uit dat daarmee de plannen afgerond konden worden. Toen was het college blijkbaar nog wel overtuigd van de scenario’s van DNI?
Wij waren destijds iets terughoudender. Samen met de andere oppositiepartijen hebben wij toen een amendement ingediend om voorafgaand de kaders vast te stellen. Er lag immers op dat moment nog steeds niet vast wat de uitgangspunten waren en waar het voorstel aan getoetst zou moeten worden. De coalitie sprak uit dat zij het vertrouwen hadden dat de wethouder dit tot een goed einde zou brengen. Hoe anders is het gelopen…
In april van dit jaar ligt er dan een voorstel voor de DNI. Het college vindt het te duur en komt in juni met een derde totaal niet onderbouwd scenario. De werkgroep die het voorstel voor de DNI heeft gemaakt wordt daarmee totaal gepasseerd en niet betrokken. Terwijl deze mensen, vooral vrijwilligers, drie jaar gewerkt en nagedacht hebben over hoe zij ons gemeenschapshuis weer levensvatbaar kunnen maken.
Waarom was de wethouder niet nieuwsgierig naar de plannen van DNI? Waarom is de wethouder niet samen met de werkgroep DNI gaan kijken of hier een haalbaar plan van gemaakt kon worden? Waarom niet de samenwerking opgezocht, op zoek naar een oplossing die voor beide partijen acceptabel is? Nee, in plaats daarvan maakt de wethouder een eigen scenario, zonder DNI erbij te betrekken, en doet hij onvolwassen dingen zoals roepen dat het bestuur de sleutels maar moet inleveren en dat hij een nieuw bestuur heeft klaar staan. Het is toch geen wonder dat de werkgroep van DNI daar geprikkeld op reageert.
Daar waar je verwacht dat een verantwoordelijk wethouder de organisaties en vrijwilligers met elkaar verbindt, heeft deze wethouder voor verwijdering gezorgd. Hij heeft geen sturing gegeven aan een proces waar verenigingen, bibiotheek, bestuur van Eijnderic en de Pas werkte aan een nieuwe huiskamer voor Heesch. In onze ogen heeft hij zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid niet genomen. En het heeft uiteindelijk geleid tot een situatie waar twee partijen tegenover elkaar zijn komen te staan en geen samenwerking meer mogelijk is. En de gemeenschap van Heesch wordt de dupe. Waar een bestuur van een stichting benoemd is om het belang van de stichting te behartigen, is een wethouder benoemd om het algemeen belang te behartigen. Daarbij past de oorlogskoers die deze wethouder al maanden vaart niet. Hoe kan een wethouder dit nu volbewust laten gebeuren?!! Welk belang dient hij hiermee?
Over de inhoud
Er is mist gecreëerd. Geen duidelijke uitgangspunten en geen toetsingskader. Veel gedoe over geld en geen gesprek over wat we willen met de Pas en wat daarvoor nodig is. Verschillende scenario’s die niet te vergelijken zijn en waarbij wij het inhoudelijke verschil niet goed genoeg herkennen.
Krijgen we een andere programmering? Wat kan de bibliotheek wel of niet doen in de verschillende scenario’s. Wat betekenen de verschillende scenario’s concreet voor de Eijnderic of de verschillende gebruikers van de Pas. Daar zeggen de voorstellen niets over. Het gaat alleen over het gebouw en over geld, maar niet waar het volgens ons over moet gaan. Namelijk wat draagt het gemeenschapshuis bij aan onze gemeenschap. Wat is er nodig voor de activiteiten en hoe maken we samen een huiskamer waar onze inwoners zich thuis voelen. Dat heeft te maken met gezelligheid, gastvrijheid en activiteiten waar behoefte aan is. Maar daarover lezen we niets in deze voorstellen. Sterker nog: het college kopieert de complete visie van DNI, maar schrapt vervolgens allerlei investeringen. Leg dan eens uit op welke uitgangspunten van de visie ingeleverd wordt: aan welke onderdelen van de visie doen we concessies.
En daarmee raken we een ander, voor Progressief Bernheze, gevoelig punt. Want de oorspronkelijke visie ging onder andere uit van een laagdrempelig gemeenschapshuis met één loket/toegang voor onze kwetsbare inwoners. Het idee was om met professionals en burgerinitiatieven één loket in te richten waar onze inwoners terecht kunnen voor alle vragen op het gebied van het sociaal domein. Dit was één van de randvoorwaarden die eerder geformuleerd werden. Dit onderdeel is echter komen te vervallen. Wij hebben ons hierover verbaasd en ook diverse inspraakreacties geven aan dat dit een gemiste kans is. Progressief Bernheze wil graag hier in de openbaarheid uitspreken dat zij het een gemiste kans vindt dat er in 2 van de 3 scenario’s geen plek is voor deze functie. Wij pleiten ervoor dat dit oorspronkelijke idee alsnog wordt opgenomen in de DNI.
De enige visie van dit college lijkt een visie op geld en gelijkheid tussen de dorpen. Het mag structureel niets kosten en moet voldoen aan een zwaar gedateerd beleidsdocument (mei 2000) dat voorbijgaat aan alle verschillen tussen dorpen en gemeenschappen. Daar waar we altijd trots zijn geweest op de eigenheid van onze dorpen, en verschillen in kracht, moet elk gemeenschapshuis ineens hetzelfde zijn.
De te maken keuze
Wat moeten we kiezen, welk scenario is het beste, is er überhaupt wel een goed scenario?
De wethouder schermt met een scenario dat minder kost. Maar is dat scenario wel haalbaar? DNI heeft een volledige businesscase gepresenteerd. De wethouder zegt de tent te willen runnen, maar heeft zo’n businesscase niet. Kiest de Raad dadelijk voor een doordacht en doorgerekend plan, of voor een lege huls?
Ook Progressief Bernheze wil niet meer geld uitgeven dan nodig is, maar het moet wel een duurzame oplossing zijn die ook op de lange termijn haalbaar blijft. Wat ons betreft is het voorgestelde scenario dat niet: exploitatie is onduidelijk, technische installaties worden niet aangepakt, en wie gaat het uitvoeren? Niet de huidige besturen en de bibliotheek. Wie wel? Dat blijft afwachten. En gaat dat dan lukken?
Eerdere ervaringen hebben laten zien dat het niet lukt om De Pas te exploiteren zonder subsidie. Die subsidie is voor Progressief Bernheze overigens zeker wel bespreekbaar. Wij hechten aan een overheid die de vitale functie van een gemeenschapshuis ondersteunt, niet enkel met woorden maar ook met subsidie waar dat nodig is. Waarom zou het voorgestelde scenario nu wel lukken zonder subsidie?
De professionals van de DNI en ook het burgerinitiatief 13.445 x De Pas zeggen dat het niet kan. Daar hechten wij meer waarde aan dan een nieuw bestuur en vrijwilligers die er volgens de wethouder zijn, maar die wij niet kennen. Wij willen toch echt wel meer zekerheid en een totaal plan voordat wij hierin willen stappen. Wij denken namelijk dat dit niet gaat lukken en dat het de weg opgaat zoals eerdere besturen en dat we dan over twee jaar weer in dezelfde situatie zitten en alsnog meer geld moeten gaan vrijmaken.
Wij komen daarom met een beter voorstel. Wij stellen voor om de twee overgebleven scenario’s nog eens goed naast elkaar te zetten: het scenario 2 van DNI en het scenario van ons college, voorzien van een -door het nieuwe bestuur- uitgewerkt exploitatieplan. Dit moet dan gebeuren onder leiding van een onafhankelijk adviseur, die er op toeziet dat er ook een goede vergelijking gemaakt kan worden. Betrek hier de gebruikers van DNI en de burgerinitiatieven bij. Vraag hun ook om input te geven op de vergelijking en vraag hun om mee te denken. Zo komen we tot een veel beter inzicht en kunnen we als raad een verantwoorde keuze maken.”